Trong một xã hội đang “vận mình” với tốc độ phát triển liên tục, việc giáo dục song ngữ hiện nay trở thành xu thế tất yếu, đặc biệt đối với trẻ em. Việc học song ngữ từ sớm sẽ giúp trẻ tăng khả năng giao tiếp, hội nhập văn hóa quốc tế dễ dàng hơn và phát triển tư duy linh hoạt. Nhận thức được những lợi ích tuyệt vời đó, các bậc phụ huynh đều mong muốn giúp con phát triển trong môi trường song ngữ. Thế nhưng, đây không phải là vấn đề đơn giản, bố mẹ cần nắm ngay 5 nguyên tắc vàng dưới đây để xác định chính xác phương pháp dạy song ngữ cho trẻ.
1. Tại sao nên dạy trẻ song ngữ?
Theo nhiều nghiên cứu từ các chuyên gia tâm lý, trẻ em có thể nói trung bình 50 từ ngay khi 18 tháng tuổi. Đặc biệt, giai đoạn ngôn ngữ phát triển đỉnh cao khi những đứa trẻ bước sang tuổi lên 2. Đây là thời kỳ cực kỳ thích hợp bố mẹ nên cho trẻ tiếp cận nhiều ngôn ngữ mới bên ngoài tiếng mẹ đẻ khi các bé có khả năng bắt chước phát âm một cách nhanh chóng.
>>> Xem thêm: Giới thiệu nguyên tắc học đánh vần tiếng anh cho bé
Bài báo từ Michigan State University Extension đã chỉ ra, những đứa trẻ phát triển trong môi trường song ngữ sở hữu kỹ năng “nhận thức linh hoạt” tức là khả năng thay đổi cách suy nghĩ và xử lý thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả. Trẻ em song ngữ có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các nhiệm vụ hoặc thay đổi cách tiếp cận vấn đề, điều này giúp tăng cường sự tập trung và khả năng giải quyết vấn đề. Vì vậy, việc học song ngữ không chỉ giúp trẻ giỏi giao tiếp bằng hai ngôn ngữ mà còn phát triển các kỹ năng tư duy linh hoạt.
So với trẻ đơn ngữ, trẻ em song ngữ có cơ hội được thực hành nhiều loại ngôn ngữ hơn, từ đó trẻ tăng được khả năng giao tiếp. Biết thêm ngôn ngữ thứ hai, trẻ dễ tiếp cận đến những tài liệu, thông tin trên thế giới, giúp trẻ mở rộng tầm nhìn văn hóa.
2. 5 nguyên tắc vàng khi dạy trẻ song ngữ
2.1 Xác định rõ ai nói ngôn ngữ nào
Một trong những nguyên tắc cơ bản khi áp dụng phương pháp dạy song ngữ cho trẻ là xác định rõ ràng vai trò của từng thành viên trong gia đình. Trong một số trường hợp, người nói ngôn ngữ thứ hai có thể không phải bố mẹ mà là ông bà, cô chú hoặc người thân khác. Các bậc phụ huynh cần trao đổi cụ thể và rõ ràng với nhau bằng một số câu hỏi như:
- Ai là người sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ? Ai là người sử dụng ngôn ngữ thứ hai?
- Bạn có cần trau dồi thêm để nâng cao khả năng nói ngôn ngữ thứ hai không?
- Mục đích bạn mong muốn con của mình đạt được ở mỗi loại ngôn ngữ?
Khi bố mẹ giải đáp được các vấn đề trên, điều này sẽ giúp trẻ phân biệt và tiếp thu ngôn ngữ một cách tự nhiên, tránh sự nhầm lẫn.
>>> Tham khảo thêm: 1001 từ vựng tiếng Anh chủ đề gia đình
2.2 Tạo môi trường song ngữ tại nhà
Môi trường song ngữ tại nhà là yếu tố quan trọng giúp trẻ tiếp thu và sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên. Để làm được điều này, bố mẹ cần tích hợp cả hai ngôn ngữ vào các hoạt động hàng ngày của trẻ. Ví dụ: khi trò chuyện, bố mẹ có thể dùng ngôn ngữ thứ nhất vào buổi sáng và chuyển sang ngôn ngữ thứ hai vào buổi chiều. Ngoài ra, các phương tiện hỗ trợ như sách, truyện, phim ảnh, hoặc chương trình truyền hình bằng cả hai ngôn ngữ cũng rất hữu ích.
2.3 Mỗi người một ngôn ngữ nhất quán
Nguyên tắc “One Person, One Language” (OPOL) là phương pháp phổ biến và hiệu quả trong việc dạy trẻ song ngữ. Theo nguyên tắc này, mỗi người trong gia đình sẽ sử dụng một ngôn ngữ cố định khi giao tiếp với trẻ. Ví dụ, nếu mẹ nói tiếng Anh, thì mẹ luôn nói tiếng Anh trong mọi tình huống. Tương tự, nếu bố nói tiếng Việt, bố cần duy trì sự nhất quán này.
Sự rõ ràng và ổn định trong việc phân công ngôn ngữ giúp trẻ dễ dàng phân biệt đâu là tiếng Anh, đâu là tiếng Việt, từ đó phát triển khả năng nhận diện và sử dụng hai ngôn ngữ một cách tự nhiên. Đồng thời, nguyên tắc OPOL còn tạo điều kiện để trẻ hình thành phản xạ ngôn ngữ. Ví dụ, khi mẹ nói một câu tiếng Anh, trẻ sẽ phản xạ và trả lời bằng tiếng Anh.
2.4 Dạy trẻ song ngữ qua giai điệu, bài hát
Âm nhạc và giai điệu là công cụ tuyệt vời để hỗ trợ trẻ học song ngữ một cách tự nhiên và thú vị. Trẻ em thường yêu thích âm nhạc, và việc kết hợp giai điệu với ngôn ngữ giúp trẻ ghi nhớ từ vựng, ngữ điệu một cách nhanh chóng. Trẻ học ngoại ngữ qua việc hát theo giai điệu, bài hát sẽ phát triển thêm kỹ năng phát âm. Đồng thời trẻ cũng có thêm sự hứng thú trong quá trình học.
Bố mẹ cần chọn những bài hát phù hợp kết hợp các động tác nhảy múa để trẻ không chỉ tăng khả năng ghi nhớ mà còn phát triển khả năng vận động. Thêm vào đó, bố mẹ nên cùng hát với trẻ để tăng thêm sự gắn kết trong gia đình.
2.5 Cùng trẻ đọc sách mỗi ngày
Đọc sách mỗi ngày là một phương pháp hiệu quả giúp trẻ học song ngữ một cách tự nhiên, nhờ vào việc lặp lại và tương tác với ngôn ngữ trong ngữ cảnh cụ thể. Khi trẻ tiếp xúc với sách song ngữ hoặc sách được viết bằng hai ngôn ngữ khác nhau, não bộ của trẻ sẽ tự động ghi nhận và liên kết từ vựng, ngữ pháp cũng như cách diễn đạt.
Khi đọc sách song ngữ, trẻ sẽ dần hình thành khả năng tư duy bằng cả hai ngôn ngữ. Ví dụ, khi trẻ thấy một hình ảnh minh họa, trẻ có thể nhớ đến từ tiếng Việt và cả từ tiếng Anh cùng lúc. Quá trình này giúp trẻ phát triển khả năng “chuyển đổi” giữa hai ngôn ngữ linh hoạt hơn.
Cùng trẻ đọc sách là cơ hội để bố mẹ khuyến khích và động viên trẻ. Những câu hỏi như: “Con nghĩ nhân vật này sẽ làm gì tiếp theo?” hoặc “Từ này trong tiếng Việt là gì?” giúp trẻ thực hành song ngữ và tạo sự kết nối tích cực với ngôn ngữ.
Áp dụng đúng phương pháp dạy song ngữ cho trẻ không chỉ giúp trẻ thành thạo hai ngôn ngữ mà còn phát triển toàn diện về mặt trí tuệ và giao tiếp xã hội. 5 nguyên tắc vàng được đề cập trong bài viết trên đây cũng chính là phương pháp dạy song ngữ cho trẻ tại Westlink. Westlink được biết đến là một Trường Quốc tế, thành viên của tổ chức giáo dục quốc tế International Schools Partnership (ISP), nổi bật với Chương trình song ngữ kết hợp giữa tiêu chuẩn giáo dục Việt Nam và quốc tế, tập trung phát triển ngôn ngữ và khả năng giải quyết vấn đề. Đội ngũ giáo viên của Westlink đều là những thầy cô giáo có chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm trong môi trường giáo dục ở Việt Nam và quốc tế.
THÔNG TIN LIÊN HỆ CỦA TRƯỜNG QUỐC TẾ WESTLINK
Địa chỉ: Đường Gia Vinh, Khu đô thị mới Tây Hồ Tây, Phường Xuân Tảo, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: (+84) 865 777 900
Email: info@westlink.edu.vn
Kakao Talk: westlinkkr
Line ID: westlinkadmission
Các bài viết liên quan:
Hướng dẫn luyện nghe tiếng anh lớp 4 cho bé – Từ A tới Z
Trò chơi tiếng anh cho trẻ mầm non
Bật mí cách dạy bảng chữ cái tiếng anh cho bé cực dễ
Mẫu câu tiếng anh giao tiếp với con hàng ngày theo chủ đề 2025
