Hiện nay, Trường học thân thiện không còn là khẩu hiệu mà còn là yêu cầu tất yếu trong đổi mới giáo dục. Vậy trường học thân thiện thực sự là gì? Làm sao để xây dựng một môi trường học tập tích cực, an toàn, nơi học sinh được phát triển toàn diện cả về trí thức lẫn cảm xúc, nhân cách và sự sáng tạo? Bài viết sẽ giúp bạn đọc khám phá bộ tiêu chí cốt lõi cùng những giải pháp thực tiễn để xây dựng trường học thân thiện – nền tảng bền vững cho tương lai của thế hệ trẻ.
1. Trường học thân thiện là gì?
Trường học thân thiện là mô hình giáo dục được khởi xướng bởi UNICEF từ những năm 1995, với mục tiêu “trẻ em là trung tâm của mọi hoạt động giáo dục”. Đây là một môi trường học tập an toàn, lành mạnh, không bạo lực, nơi học sinh được tôn trọng, bình đẳng và có cơ hội phát triển toàn diện.
Một trường học thân thiện không chỉ chú trọng đến cơ sở vật chất hiện đại, mà còn cần có đội ngũ giáo viên tận tâm, được đào tạo chuyên nghiệp và hiểu rõ tâm lý học sinh. Ở đó, học sinh cảm thấy thoải mái, vui vẻ, không chỉ được học tập mà còn được khuyến khích tham gia các hoạt động ngoại khóa, thể thao, nghệ thuật để rèn luyện sức khỏe, kỹ năng sống và phát huy hết tiềm năng của mình một cách thuận lợi và an toàn
Mô hình này mang tính linh hoạt, có thể điều chỉnh theo từng điều kiện văn hóa – xã hội của mỗi quốc gia, nhưng luôn giữ vững một nguyên tắc cốt lõi: đảm bảo quyền lợi được đi học của trẻ
2. Mục tiêu cốt lõi của việc xây dựng trường học thân thiện
Mục tiêu cốt lõi của việc xây dựng trường học thân thiện là tạo ra một môi trường giáo dục hành động vì lợi ích tốt nhất của học sinh, hướng đến việc phát huy hết tiềm năng của sinh.
Mô hình này không chỉ dừng lại ở việc tạo ra một môi trường học tập an toàn và bình đẳng mà còn là hành trình kiến tạo một không gian giáo dục nhân văn, nơi mỗi học sinh được lắng nghe, thấu hiểu và phát triển toàn diện. Trường học thân thiện đặt lợi ích của học sinh là ưu tiên hàng đầu, giúp các em học tập trong tâm thế thoải mái, không áp lực, từ đó khơi dậy niềm đam mê, sự tò mò và tinh thần chủ động trong tiếp cận tri thức.
Ngoài ra, mục tiêu của trường học thân thiện còn thể hiện ở việc việc kết nối chặt chẽ giữa học kiến thức và trải nghiệm thực tế, giúp học sinh phát triển kỹ năng sống, năng lực tư duy và khả năng thích ứng trong thế giới đầy biến động. Bên cạnh đó, xây dựng đội ngũ giáo viên có phẩm chất đạo đức, vững chuyên môn và kỹ năng quản lý cũng là mục tiêu quan trọng trong hành trình đồng hành, hỗ trợ học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và hướng đến sự phát triển bền vững của xã hội.
3. 5 Tiêu chí đánh giá trường học thân thiện
Trong suốt quá trình học tập, nhà trường luôn đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển của mỗi học sinh. Vì vậy, việc tuân thủ bộ tiêu chí đánh giá và tạo ra một môi trường học tập thân thiện, an toàn và tích cực là vô cùng cần thiết đối với Ban giám hiệu. Sau đây là 5 tiêu chí đánh giá trường học thân thiện phổ biến tại Việt Nam:
3.1. Xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp
Môi trường học tập đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích và nuôi dưỡng cảm xúc tích cực ở học sinh. Vì vậy, xây dựng trường học thân thiện trước hết phải đáp ứng yêu cầu xanh, sạch, đẹp, an toàn và hài hòa với thiên nhiên.
Trường học cần chú trọng việc bố trí cây xanh hợp lý, tạo ra những khoảng không gian mở, không chỉ giúp thanh lọc không khí mà còn tạo điều kiện cho các hoạt động học tập ngoài trời, các buổi sinh hoạt lớp, ngoại khóa trở nên sinh động, gần gũi hơn. Ngoài ra, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, sắp xếp vật dụng khoa học trong từng lớp học, khu vực chung,… cũng là yếu tố thiết yếu góp phần xây dựng nếp sống văn minh trong học đường.
Song song đó, mỗi học sinh cũng cần được giáo dục để trở thành người tham gia tích cực trong việc giữ gìn, xây dựng môi trường học tập văn minh, bảo vệ môi trường sạch đẹp.
3.2. Dạy học hiệu quả, tích cực
Trường thân thiện là nơi học sinh được học tập bằng sự hứng khởi, trong đó giáo viên trong vai trò người đồng hành đặc biệt, truyền đạt kiến thức đồng thời truyền cảm hứng. Để làm được điều này, đội ngũ giáo viên cần không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng lấy học sinh làm trung tâm, tăng cường tương tác và vận dụng linh hoạt các hình thức học tập khác nhau như học theo dự án, thảo luận nhóm, trải nghiệm thực tế… Từ đó tạo điều kiện giúp học sinh trở nên tích cực, tự giác, tự tin, chủ động, cầu tiến trong học tập và có ý thức vươn lên trong cuộc sống.
3.3. Tổ chức hoạt động vui chơi, trải nghiệm lành mạnh
Học tập đi đôi với trải nghiệm, vui chơi là điều thiết yếu trong sự phát triển toàn diện của học sinh, đặc biệt là ở bậc tiểu học và trung học cơ sở. Những hoạt động thể thao, trải nghiệm thực tế, văn nghệ, hội thao hoặc hoạt động nhóm theo chủ đề… giúp học sinh rèn luyện thể chất, phát huy năng lực cá nhân, và trên hết là nuôi dưỡng cảm xúc tích cực, tinh thần hợp tác và kỹ năng giao tiếp xã hội.
Các hoạt động này cần được thiết kế phù hợp với từng độ tuổi, đảm bảo an toàn và có sự giám sát từ nhà trường, phụ huynh. Thông qua đó, trường học trở thành không gian thân thiện – nơi học sinh cảm thấy được học tập, vui chơi một cách thoải mái, lành mạnh.
3.4. Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam
Mục tiêu cốt lõi của trường học thân thiện không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức học thuật mà còn khuyến khích học sinh tìm hiểu, vun đắp tình yêu quê hương, nâng cao ý thức giữ gìn và phát huy giá trị di sản dân tộc. Trường học cần tạo điều kiện cho học sinh được tìm hiểu, khám phá các di tích, danh lam thắng cảnh, các làng nghề truyền thống hoặc giao lưu văn hóa trong các buổi sinh hoạt chung để cảm nhận sâu sắc hơn tinh thần văn hóa dân tộc đồng thời biết trân trọng và lan tỏa trong chính cuộc sống hàng ngày.
3.5. Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh
Kỹ năng sống là hành trang quan trọng trong hành trình tiến bước tương lai của con trẻ. Ngoài kiến thức chuyên môn, học sinh cần được trang bị năng lực thích nghi, ứng xử linh hoạt trong các mối quan hệ và tình huống thực tế. Trường học cần tích hợp giáo dục kỹ năng sống trong cả hoạt động giảng dạy chính khóa và ngoại khóa với những nội dung như: kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, tư duy phản biện, phòng tránh nguy cơ (tai nạn, bạo lực, xâm hại, tệ nạn xã hội…) một cách có hệ thống, thường xuyên và chuyên nghiệp. Qua đó xây dựng nền móng vững chắc để các em tự tin hơn trong cuộc sống, học cách đối diện với khó khăn và phát triển một nhân cách vững vàng.
4. Giải pháp xây dựng trường học thân thiện
Xây dựng một môi trường học đường thân thiện, tích cực không chỉ là nhiệm vụ riêng của nhà trường, mà là kết quả của sự phối hợp nhịp nhàng giữa học sinh – giáo viên. Việc triển khai hiệu quả mô hình “trường học thân thiện, học sinh tích cực” đòi hỏi mỗi bên cần thực hiện vai trò của mình một cách chủ động và sáng tạo.
4.1. Đối với nhà trường
Về phía nhà trường, Ban giám hiệu cần lập kế hoạch hành động cụ thể, bám sát với bộ tiêu chí xây dựng trường học thân thiện. Trong đó, việc phân công nhiệm vụ rõ ràng cho các tổ chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm và học sinh là điều cần thiết nhằm đảm bảo mọi người đều hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình.
Nhà trường cũng nên tổ chức các hoạt động theo chủ đề, phát động phong trào thi đua, hoạt động trải nghiệm thực tế… để tạo sân chơi bổ ích, một môi trường học tập toàn diện, qua đó học sinh có cơ hội phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần.
Cuối cùng, nhà trường cần tổ chức hoạt động tự đánh giá tổng thể vào cuối năm, dựa trên các mục tiêu và tiêu chí đã đề ra để rút kinh nghiệm và đề xuất phương hướng cải thiện cho năm học tiếp theo.
4.2. Đối với giáo viên
Bên cạnh Ban giám hiệu nhà trường, đội ngũ cán bộ giáo viên cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Dưới cương vị là người dẫn dắt, truyền cảm hứng và làm gương cho học sinh, giáo viên cần chủ động kết hợp nội dung giáo dục học thuật lồng ghép các vấn đề văn hóa, đạo đức, xã hội,… vào bài giảng một cách linh hoạt, sinh động; đồng thời tạo dựng không khí lớp học thân thiện, kết nối qua các hoạt động nhóm, hoạt động trải nghiệm.
Không chỉ giảng dạy, giáo viên còn cần chủ động lắng nghe, thấu hiểu, giúp học sinh phát huy năng lực, phát triển đúng cách và có một thái độ tích cực đối với cộng đồng.
4.3. Đối với học sinh
Học sinh chính là mục tiêu trung tâm của quá trình giáo dục. Ngoài sự nỗ lực của nhà trường, thầy cô và phụ huynh, các em học sinh cần chủ động xây dựng môi trường học tập tích cực bằng những hành động thiết thực như: giữ gìn vệ sinh lớp học, bảo vệ cảnh quan, ứng xử văn minh và tham gia tích cực vào các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm sáng tạo.
Học sinh cũng cần biết đánh giá, rút kinh nghiệm từ thực tiễn để tự hoàn thiện bản thân và đóng góp vào sự phát triển chung của tập thể lớp và trường.
5. Trường quốc tế Westlink – Trường học thân thiện và đào tạo toàn diện
Với phương châm giáo dục hiện đại, lấy học sinh làm trung tâm, mục tiêu giúp trẻ không chỉ tiếp thu kiến thức học thuật một cách chuyên sâu mà còn tự do phát triển tư duy sáng tạo, phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề, Trường Quốc tế Westlink luôn nỗ lực xây dựng và duy trì trường học thân thiện và đào tạo toàn diện. Thông qua đó, không chỉ giúp trẻ có khoảng thời gian học tập tự chủ mà còn giúp các em có cơ hội được phát triển một cách toàn diện, từ thể chất đến tinh thần, kiến tạo hành trang vững chắc cho tương lai.
Khám phá ngay môi trường học tập hiện đại tại Westlink!
Đừng bỏ lỡ cơ hội cho con phát triển toàn diện khi theo học tại Westlink, phụ huynh có thể tham khảo ngay tại đây!
Xây dựng trường học thân thiện không chỉ mở ra cơ hội phát triển toàn diện cho học sinh mà còn truyền cảm hứng đổi mới cho giáo viên và nhà trường. Bởi đây là tiền đề kiến tạo nên những phương pháp giáo dục vô cùng hữu ích, cho học sinh cơ hội được học tập chuyên sâu, sáng tạo, tự chủ. Hy vọng rằng với những thông tin và lưu ý trong bài viết này của Westlink, nhà trường và giáo viên sẽ có thêm kiến thức và cách triển khai mô hình trường học thân thiện hiệu quả hơn trong tương lai!
Nếu phụ huynh còn thắc mắc về những vấn đề liên quan đến môi trường & chương trình học tại Westlink, vui lòng liên hệ qua các kênh sau đây:
THÔNG TIN LIÊN HỆ
- Địa chỉ: Đường Gia Vinh, Khu đô thị mới Tây Hồ Tây, Phường Xuân Tảo, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
- Hotline: (+84) 865 777 900
- Email: infor@westlink.edu.vn
- Website: https://westlink.edu.vn/vi
